Elektrik akımının çeşitleri, akımın değerlerinin zamana göre değişimine göre doğru akım ve alternatif akım diye ikiye ayrılır. Doğru akım ise düzgün doğru akım ve değişken doğru akım şeklinde iki başlık altında incelenir.
Doğru Akım (DA – DC)
Doğru akım, zamana bağlı olarak yönü değişmeyen akıma denir. Kısa gösterimi DA (Doğru Akım) ya da İngilizce haliyle DC (Direct Current) şeklindedir. Doğru akımın yönü değişmese de şiddeti değişebilir. Buna göre doğru akım iki başlık altında incelenebilir.
• Düzgün Doğru Akım
Zamana göre yönü de şiddeti de değişmeyen akıma düzgün doğru akım denir. Düzgün doğru akım dinamolar, piller, akü ve bataryalardan elde edilir. Ayrıca şebeke akımı, adaptör denen cihazlarla düzgün doğru akıma dönüştürülmektedir. Şarj cihazı, adaptör gibi davranır ve önce şebeke gerilimini uygun değere düşürür ve sonra alternatif akımı doğru akıma dönüştürerek pilleri şarj edecek düzgün doğru akımı sağlarlar.
• Değişken Doğru Akım
Zaman göre yönü değişmeyen ancak değeri değişen akımlara değişken doğru akım denir. Farklı değişken doğru akım eğrilerinde iki farklı değişken doğru akım eğrisi görülmektedir. Birinci eğri pozitif değere sahipken ikinci eğri negatif değere sahiptir. Bunun ne anlama geldiğini kısaca ifade etmek gerekirse, diyelim ki birinci ve ikinci eğrilerdeki akımlar iki farklı lambadan geçiyor. Lambaların ışık şiddetlerinin yanında geçen akımların yönleri de farklı olur. Periyodik değişken doğru akım, sinyal jeneratörü denen cihazlarla elde edilir.
Alternatif Akım (AA – AC)
Zamana bağlı olarak hem yönü hem de şiddeti değişen akımlara alternatif akım denir. Alternatif akım denince akla ilk olarak şebekeden çekilen akım gelir. Şebeke akımının dalga formu sinüs eğrisi şeklindedir. Sinüs eğrisi ya da sinüsoidal eğri olarak adlandırılmaktadırlar. Kısa gösterimi AA (Alternatif Akım) ya da İngilizce olarak AC (Alternative Current) şeklindedir. Bu eğrilerin görünümleri farklı olsa da dalga boyu, genlik ve frekans olmak üzere birtakım ortak özelliklere sahiptirler. Şimdi bu ortak özelliklere bakalım.
Alternans: Bir eğrinin y ekseninde sıfırdan geçip tekrar sıfıra döndüğünde elde edilen eğri parçası.
Saykıl: Bir pozitif ve bir negatif alternanstan oluşan eğri parçası.
Peryot: Bir eğri parçasının y ekseninde sıfır değerini aldıktan sonra y ekseninde sırası ile maksimum, sıfır, (x ekseninin karşı bölgesinde) maksimum ve sıfır değerine ulaşması için geçen zaman. Kısaca bir saykılın oluşması için geçen zaman. Peryodun birimi saniyedir.
Frekans: Bir saniyede tekrarlanan saykıl sayısı. Frekansın birimi Hertz (Hz) dir. Frekans ile peryot arasında F = 1 / T eşitliği söz konusudur. Örneğin bizim şebeke gerilimimiz 50 Hz’dir. Buna göre 1 saykıl için geçen zaman = peryot = T = 1 / F = 1 /50 = 0.02 sn’dir.
